Në trupin e njeriut, ne dallojmë deri në 30 lloje të ndryshme të kolagjenit. Më i zakonshmi është kolagjeni i tipit 1, i cili gjendet më së shumti në lëkurën tonë. Ne do të përpiqemi të përshkruajmë sasinë e tij në një mënyrë piktoreske - nëse bashkojmë të gjitha fijet e kolagjenit të tipit 1 nga një organizëm njerëzor dhe i renditim ato me radhë, do të merrnim një fije të gjatë afërsisht 3 × 10¹⁴ m. Kjo fije mund të rrotullojë orbitën e planetit më të madh në sistemin diellor, Neptunit, më shumë se dhjetë herë.
Sidoqoftë, sasia e kolagjenit në organizëm nuk është e pafund dhe e pashtershme. Kolagjeni mban qelizat e lëkurës fort të bashkuara, veçanërisht te të rinjtë, por prodhimi i tij natyror dobësohet me moshën, siç tregohet nga treguesit e qartë të plakjes: rrudhat, rënia e flokëve, dhimbjet e kyçeve
Përveç plakjes, dieta dhe mënyra e jetesës kanë një ndikim po aq të madh në prodhimin dhe cilësinë e kolagjenit. Zakonet jo të shëndetshme të jetesës, siç janë ekspozimi i tepërt ndaj diellit, konsumi i tepërt i alkoolit, pirja e duhanit dhe të gjitha format e stresit, kanë një efekt shumë negativ në lëkurë, dhe ne këto forma të dëmshme i kemi quajtur radikale të lira.
Këta "lojtarë të këqinj" mund të dëmtojnë qelizat tona nëse nuk kemi mjaft "lojtarë të mirë" në trup: antioksidantët - substanca që mbrojnë trupin nga efektet e dëmshme të radikaleve të lira.
Antioksidantët janë përbërje kimike që mund të parandalojnë ose neutralizojnë dëmtimin e qelizave, parandalojnë dëmtimin dhe humbjen e kolagjenit ose plakjen e dukshme të lëkurës.
Kolagjeni i jep forcë dhe qëndrueshmëri indeve, të cilat i humbasim gjatë procesit të plakjes, por është inkurajuese të kuptojmë që plakja e lëkurës mund të ngadalësohet ndjeshëm nëse kujdesemi duke patur një dietë ushqimore të shëndetshme, të pasur me vitamina dhe minerale me aktivitet antioksidant.
Dieta duhet të jetë e pasur me antioksidantë në formë të vitaminave dhe mineraleve, por edhe aminoacide dhe kolagjen me structure të ngjashme me atë të njeriut. Të gjithë këta përbërës janë të rëndësishëm për prodhimin dhe mbrojtjen e strukturës së kolagjenit që i jep lëkurës sonë një pamje të shëndetshme dhe rinore.
Konsumoni fruta të pasura me vitaminë C siç janë limonët, mandarina, portokalli, mjedrat, manaferrat dhe boronicat, të cilat janë të nevojshme për prodhimin e hidroksiprolinës - një aminoacid që siguron një strukturë spirale të trefishtë të kolagjenit.
Vitamina C është e njohur mirë si një antioksidant i fuqishëm që mbron qelizat e kolagjenit tonë, por edhe trupin në tërësi nga dëmtimet e shkaktuara nga radikalet e lira, ndaj të cilave jemi të ekspozuar vazhdimisht.
Frutat e thata, të tilla si bajamet, arrat, lajthitë, farat e lulediellit dhe kungulli, përmbajnë një sasi të mjaftueshme të vitaminës E, njëantioksidant shumë I fuqishëm. Kombinimi i vitaminave E dhe C është treguar veçanërisht i efektshëm në mbrojtjen e qelizave të kolagjenit, por edhe në prodhimin e tyre. Vitamina E rrit efikasitetin e vitaminës C deri në katër herë. Përveç kësaj, arrat dhe farat janë të pasura me minerale bakri dhe zinku, gjithashtu faktorë të rëndësishëm për prodhimin e kolagjenit.
Karrotat, patatet e ëmbla, kungulli i njomë dhe kajsitë janë burime të pasura të vitaminës A dhe ndihmojnë në rikthimin e kolagjenit në lëkurën e dëmtuar.
Çdo ditë, hani perime jeshile si spinaqi, lakra jeshile, bizele dhe brokoli, sepse është e pasur me lëndët ushqyese më të rëndësishme të nevojshme për shëndetin e gjithë trupit tonë. Përmban vitamina A, C dhe E, thelbësore për sintezën e kolagjenit, por edhe klorofil, gjithashtu shumë i rëndësishëm për sintezën e kolagjenit.
Hudhra si një ushqim i pasur me squfur është provuar se përmirëson sintezën e kolagjenit. Squfuri gjithashtu ndihmon në parandalimin e prishjes së fibrave të kolagjenit, prandaj është veçanërisht i dobishëm në mirëmbajtjen e lëkurës dhe flokëve të shëndetshëm.
Burimi më i madh i kolagjenit në dietë është ushqimi me origjinë shtazore, në të cilin kolagjeni është më i pranishëm në indin lidhor, pra në tendinat, ligamentet, kërcet, lëkurën dhe kockat. Kjo është arsyeja pse gatimi i lehtë i këtyre pjesëve të kafshëve dhe konsumimi i tyre në formën e supave është një mënyrë e shkëlqyeshme për të siguruar lëkurën tonë me kolagjen biologjikisht të disponueshëm përmes ushqimit.
Sheqernat e thjeshta të rafinuara veprojnë duke bllokuar kolagjenin dhe duke parandaluar vetë-rikuperimin e tij, ndërsa glukoza dhe fruktoza lidhen me aminoacidet e pranishme në kolagjen dhe prodhojnë glikacion, një nga shkaqet kryesore të plakjes së lëkurës. Prandaj, nëse doni të parandaloni një rënie në prodhimin natyror të kolagjenit dhe shenjat e dukshme të plakjes, shmangni ushqimet e pasura me sheqer dhe karbohidrate të rafinuara.
Nëse dieta juaj ditore nuk është e pasur me frutat, perimet, arrat, farat dhe burimet e kolagjenit të përmendura, sigurohuni që të merrni një suplement adekuat dietik. Vini re se suplementi i përzgjedhur përmban vitamina dhe minerale me veprim antioksidues dhe, natyrisht, kolagjen. Jepini përparësi kolagjenit të hidrolizuar, të cilin trupi ynë mund ta përdorë më së miri dhe ta përfshijë në lëkurë, flokë dhe thonj nga të cilët shquhet shëndeti.
