Sëmundjet e zemrës dhe enëve të gjakut janë shkaku kryesor i vdekjeve në mbarë botën. Lajmi i mirë është se shumica e sëmundjeve kardiovaskulare mund të parandalohen duke shmangur faktorët e rrezikut si duhanpirja, dieta e pashëndetshme dhe aktiviteti i pamjaftueshëm fizik.1
Mënyra e të ushqyerit padyshim që ndikon në shfaqjen dhe ecurinë e sëmundjeve kardiovaskulare- marrja e kripës ndikon në hipertensionin arterial dhe ushqimet e pasura me yndyrna ndikojnë në lipoproteinat e serumit. Minimizimi i marrjes së këtyre ushqimeve do të sillte efekt parandalues në aterosklerozë.2 Rekomandohet të zvogëloni marrjen e acideve yndyrore të ngopura, të cilat gjenden shumë në mishin e kuq, gjalpë, djathëra dhe në të gjitha të brendshmet dhe nënproduktet e mishit. Prandaj, rekomandohet të hani kryesisht peshk, mish shpendësh, perime dhe fruta dhe produkte me drithëra të plota. Alkooli, ëmbëlsirat duhet të eliminohen nga dieta dhe të reduktohet ndjeshëm marrja e karbohidrateve duke reduktuar kështu peshën e tepërt trupore. Një nga masat dietike më sfiduese në këtë drejtim është rritja e marrjes së acideve yndyrore omega-3.
Dy acidet yndyrore kryesore të pangopura omega-3 janë eicosapentaenoic (EPA) dhe docosahexaenoic (DHA) që gjenden në vajin e peshkut. Ato janë të nevojshme për funksionimin normal të organizmit sepse janë të pranishëm në shumicën e proceseve fiziologjike dhe në strukturën e çdo qelize. Ato ndikojnë ndjeshëm në shëndetin e lëkurës, trurit dhe syve, përmirësojnë profilin e lipideve në trup, ulin presionin e gjakut dhe çojnë në përmirësimin imun dhe psikologjik.3 DHA është thelbësore për rritjen dhe zhvillimin e trurit të të porsalindurve, dhe është gjithashtu e nevojshme për të ruajtur funksionin normal të trurit tek të rriturit. Në doza 2-4 g në ditë, ulin trigliceridet me 25-30%, dhe në një dozë 1 g në ditë te pacientët me infarkt miokardi, ulin ndjeshëm vdekshmërinë totale dhe rrezikun e vdekjes së papritur.4 Burimet kryesore Nga acidet yndyrore omega-3 janë peshku blu (sardele, skumbri, ton), peshqit nga detet e ftohtë (harengë, salmoni), farat dhe arrat.
Përveç ushqimit, i cili duhet të jetë burimi kryesor i acideve yndyrore omega-3, EPA dhe DHA mund të gjenden edhe në suplementet ushqimore të gjeneratës së re, dhe marrja minimale që arrin një efekt të dobishëm në zemër është 250 ml EPA. dhe DHA në ditë.
Vlasta Orehovec, mag. farmaci.
1 https://www.hzjz.hr/sluzba-epidemiologija-prevencija-nezaraznih-bolesti/odjel-za-srcano-zilne-bolesti/
2 Medicus Vol.17, No.1 Nutricionizam 2008 Reiner, Željko :Uloga prehrane u prevenciji i terapiji kardiovaskularnih bolesti
3 http://www.kardio.hr/wp-content/uploads/2011/09/Medix%2092-93_234-240.pdf
4 https://hrcak.srce.hr/file/59760
Është e rëndësishme t'i përmbaheni një diete të ekuilibruar dhe të larmishme dhe një mënyrë jetese të shëndetshme.